در این مقاله، موارد زیر را بررسی خواهیم کرد:
الف- تعریف کلاس مالتیمدیا از دید ما
ب- استانداردهای آموزشی انحصاری ما
پ- مقایسه کلاسهای حضوری و کلاسهای مالتیمدیا
شاید شما هم تاکنون نام کلاسهای مالتیمدیا را شنیده باشید.
· اما اصلاً این کلاس مالتیمدیا چیست؟
· آیا همان کلاس عادی است که صرفا بصورت ویدیویی ضبط شده است؟
· آیا داشتنِ یک تبلتِ قلمدار! برای برگزاری یک کلاس مالتیمدیا کفایت میکند؟
· اصلاً آیا هر فردی با کمترین تجربه آموزشی، مجاز به تدریس، آن هم به روش مالتیمدیا هست؟
از حدود سال ۱۳۸۶ که تدریس حرفهای خود را در فضای رقابتی کنکور آغاز کردم، همواره یکی از اصلیترین دغدغههایم این بود که کدامیک از روشهای آموزشی بهینهتر بوده و منجر به یادگیری مؤثرتر و ماندگارتر میشود. معیار کارآمد بودن آن روش نیز، فقط آمار قبولی دانشجویانم در کنکورهای دکترا یا ارشد نبود. در جستجوی روشی بودم که بتواند عشق و علاقه دانشجویان به رشته تحصیلیشان را نیز افزایش بدهد؛ هدفی که بنظرم بسیار کارگشاتر و مهمتر از صرفِ قبولی در کنکور است. تحقیقات خود را آغاز کردم و روشهای آموزشی گوناگونی را نیز ارزیابی نمودم. ماحصل تمامی بررسیها، سبک جدیدی بود که آنرا تدریس به روش مالتیمدیا نامیدم. روشی که گرچه حتی نامگذاری آن نیز ابتکار شخصی بنده بود اما متاسفانه بسیاری از مدرسین کنکور آنرا با حل تمرین ویدیویی! اشتباه گرفتند و با سوءاستفاده از نام این سبک آموزشی، به سرعت آغاز به فروش یک سری حل تمرینهای ویدیویی، تحت عنوان کلاسهای مالتیمدیا نمودند. لطفا دقت کنید که:
کلاس مالتیمدیا بسیار متفاوت با کلاسهای ویدیویی یا آنلاین است… |
الف- تعریف کلاس مالتیمدیا از دید مابطور خلاصه، آموزش به روش مالتیمدیا نوعی از آموزش است که گرچه در آن کلیه مفاهیم آموزشی و روشهای متنوع حل مسئله آموزش داده میشوند، ولی ابزار آموزشی بکار رفته در آن از تنوع بسیار بیشتری برخوردار است. درواقع آموزش به روش مالتیمدیا، آموزشی مبتنی بر سرگرمی (یا Edutainment) است که در آن برای انتقال مفاهیم آموزشی، از رسانههای بسیار متنوعی نیز استفاده میشود. بعنوان مثال برخی از رسانههایی که ما در آموزشهای خود از آنها استفاده کردهایم عبارتند از: · نرمافزارهای مهندسی مانند: MATLAB و PSpice · انیمیشنهای آموزشی · انیمیشنهای تعاملی · ویدیوهای واقعی یا مجازی از پدیدههای علمی · تصاویر یا طرحهای گرافیکی ویژه · صداها · جزوات نیمهآماده و سایر منابع متنی نکته ظریفی که در آموزش به روش مالتیمدیا وجود دارد این است که در این نوع آموزش استفاده از محتوای متنی در اولویت آخر قرار دارد و سعی بر آن است که انتقال پیامهای آموزشی، بیشتر با استفاده از تصویرسازیهای ذهنی و بطور ناخودآگاه انجام گیرد. ب- استانداردهای آموزشی انحصاری مایکی از اصلیترین و حیاتیترین سؤالاتی که دانشجویان برای ارزیابی یک کلاس باید بتوانند به آن پاسخ دهند این سؤال است که آیا آن کلاس از استانداردهای آموزشی حرفهای پیروی میکند یا صرفا به ارائه یک محتوای آموزشی بسنده کرده است؟ در ادامه، بمنظور پاسخ به این سؤال بسیار مهم، مختصری از استانداردهای آموزشی منحصربفرد و سختگیرانهای را که در تولید بستههای آموزشی خود بکارگرفتهایم، ذکر میکنیم:
|
پ- مقایسه کلاسهای حضوری با کلاسهای مالتیمدیا
یکی از پرتکرارترین سؤالاتی که بارها و بارها از طرف دانشجویان عزیز دریافت کردهام این سوال است که: کلاس حضوری بهتر است یا کلاس مالتیمدیا؟ در ادامه، میکوشیم تا با مقایسه ویژگیهای کلاسهای مالتیمدیا و کلاسهای حضوری، به این سؤال مهم پاسخ دهیم. مطالعه دقیق و ریزبینانه تحلیل زیر، اکیداً به کلیه دانشجویان عزیز توصیه میشود.
تذکر: در جدول ذیل، پیشفرض ما از کلاس مالتیمدیا، صرفا کلاسهایی است که براساس استانداردهای ما تهیه شده و کلاسهای مالتیمدیای تهیه شده توسط سایر اساتید یا دانشجویان را دربرنمیگیرد. |
|
مقایسه کلاسهای حضوری با کلاسهای مالتیمدیا |
|
کلاسهای حضوری |
کلاسهای مالتیمدیا |
یکبار مصرف بودن دورههای آموزشی (تهدید جدی برای دانشجویان ضعیف) |
امکان استفاده مکرر از دورههای آموزشی (مناسب بخصوص برای دانشجویان متوسط و ضعیف) |
افت راندمان بدلیل طولانی بودن جلسات (کلاسهای حضوری عموما ۳ یا ۴ ساعته هستند، درحالیکه از نظر آموزشی پس از ۲ ساعت، راندمان یادگیری تقریباً ۵۰% افت میکند و دانشجویان بشدت خسته میشوند) |
ماکزیمم راندمان بدلیل قابلیت تنظیم طول جلسات (با توجه باینکه زمان کلاسهای مالتیمدیا کاملا قابل تنظیم و مدیریت توسط خود دانشجو میباشد، خستگی یا افت راندمان ناشی از طولانی بودن کلاس در این روش بی معناست) |
اتلاف وقت و هزینه بدلیل رفت و آمدهای مکرر |
بی نیاز بودن از هرگونه رفت و آمد |
اتلاف وقت و کاهش تمرکز دانشجویان هنگام جزوهنویسی (تهدید جدی برای کلیه دانشجویان) |
آماده بودن کل محتوای آموزشی بصورت جامع و از پیش آماده شده (مناسب برای کلیه دانشجویان) |
راندمان زمانی پایین (مثلا در یک کلاس حضوری ۹۰ ساعته، بیش از ۴۵ ساعت از زمان کلاس صرف جزوهنویسی، رسم شکلها، مرور جلسات قبل، آنتراکها و … میشود) |
راندمان زمانی بسیار بالا (مثلا در یک کلاس مالتیمدیای ۹۰ ساعته، دست کم ۸۹ ساعت از کلاس مفید است زیرا هیچگونه عامل اتلاف کننده زمانی وجود ندارد) |
مقید شدن به یک روز و ساعت خاص جهت برگزاری کلاس |
آزادی کامل در انتخاب ایدهآلترین زمان ممکن جهت یادگیری |
مقید شدن به یک فضای آموزشی غالباً غیرایدهآل (بخصوص بدلیل انواع محدودیتهای فیزیکی مانند نویز محیط، کیفیت نامناسب تخته یا ماژیک، تهویه نامناسب، حاشیههای کلاسهای کنکوری و …) |
آزادی کامل در انتخاب یک فضای آموزشی ایدهآل (بخصوص بدلیل نبود هرگونه محدودیت فیزیکی مانند نویز محیط، کیفیت نامناسب تخته یا ماژیک، تهویه نامناسب، حاشیههای کلاسهای کنکوری و …) |
عدم تضمین بالاترین کیفیت آموزش (بدلایلی مثل بداههگویی مدرس و امکان بروز خطا، طولانی بودن جلسات و خستگی و کسالت اساتید و دانشجویان و …) |
تضمین بالاترین کیفیت آموزش (بدلیل ضبط محتوای آموزشی کلاسها در شرایط ایدهآل و مقید نبودن به محدودیتهای مربوط به تدریس فیالبداهه یا خسته شدن اساتید و دانشجویان و …) |
مقید شدن به سرعت تدریس استاد (برگزاری هر یک جلسه در هفته، دانشجویان را مجبور به تخصیص زمانی ثابت برای یادگیری کلیه نکات آموزشی با سطوح مختلف دشواری میکند در حالیکه سرفصلهای دشوار زمان بیشتری را میطلبند و ثابت بودن سرعت پیشرفت کلاس باعث میشود بسیاری از دانشجویان به مرور از برنامه آموزشی کلاس عقب بیفتند.) |
اختیار عمل در تنظیم سرعت مطالعه (آزادی عمل در تنظیم سرعت مطالعه این امکان را به دانشجویان میدهد تا بر حسب میزان دشواری نکات مختلف آموزشی، برای سرفصلهای سادهتر زمان کمتر، و برای سرفصلهای دشوارتر زمان بیشتری را اختصاص دهند و بدین ترتیب بدون دغدغه جا ماندن از کلاس، رشد کنند.) |
عدم نمایش فیلمها و انیمیشنهای آموزشی و شبیهسازیهای کامپیوتری بسیار آموزنده و جذاب |
امکان نمایش فیلمها و انیمیشنهای آموزشی و شبیهسازیهای کامپیوتری بسیار آموزنده و جذاب |
مقید شدن به ترتیب آموزشی استاد (تهدید بخصوص برای دانشجویان توانمند) |
امکان مطالعه انتخابی و غیرترتیبی (مناسب برای کلیه دانشجویان) |
جبرانناپذیر بودن جلسات غیبت کلاسی |
جبرانپذیر بودن محدودیتهای زمانی |
دشواری مرور کل سرفصلها در کوتاه-مدت (تهدید جدی برای جمعبندی یکماه آخر) |
امکان مرور ساده کل سرفصلها در کوتاه-مدت (بسیار مناسب برای جمعبندی یکماه آخر) |
امکان به حد نصاب نرسیدن و کنسل شدن کلاس (محدود شدن کلاس به برخی کلان شهرهای خاص) |
تضمین برگزاری کلاس در کل کشور (قابل استفاده در کل کشور) |
نامناسب برای افراد شاغل و دانشجویان ترمهای آخر |
مناسب برای افراد شاغل و دانشجویان ترمهای آخر |
شهریه بسیار بالا (بدلیل هزینههای سربار مربوط به سود موسسات، اجارهبهای مکان کلاس، تبلیغات، خرید جزوات نیمهآماده و …) |
شهریه نسبتا مناسب (بدلیل حذف هزینههای سربار مربوط به سود موسسات، اجارهبهای مکان کلاس، تبلیغات، خرید جزوات نیمهآماده و …) |
محدود بودن دفعات برگزاری کلاس در سال (معمولا فقط ۲ ترم در سال) |
نامحدود بودن دفعات برگزاری کلاس در سال (هر لحظهای که اراده کنید در کلاس درس هستید!) |
عدم امکان ارائه آپدیتهای جدید احتمالی (تهدید جدی برای دانشجویانی که برای قبولی برنامه |
امکان ارائه آپدیتهای جدید احتمالی (مناسب برای دانشجویانی که برای قبولی برنامه |
دشواری و هزینه زیاد برگزاری دورههای تکمیلی نکته-تست یا المپیاد (تهدید برای دانشجویان توانمند) |
سهولت و هزینه پایین برگزاری دورههای تکمیلی نکته-تست یا المپیاد (مناسب برای دانشجویان توانمند) |
محدود شدن طول دوره به یک ترم ۴ ماهه (و در نتیجه عدم ارائه سرفصلهای پیشرفته نظیر جبرانسازها، قضایای شبکه، گرافها، دیاگرام نیکولز و …) |
محدود نشدن طول دوره به یک ترم ۴ ماهه (و در نتیجه امکان ارائه سرفصلهای پیشرفته نظیر جبرانسازها، قضایای شبکه، گرافها، دیاگرام نیکولز و …) |
محدودیت در رفع اشکال شخصی (بدلیل محدودیت زمان کلاس و اتلاف وقت سایرین) |
محدودیت در رفع اشکال شخصی (صرفا بدلیل محدودیت ناشی از عدم تعامل مستقیم) |
راندمان پایین برای داوطلبانی که تابحال واحد درسی مربوطه را نگذراندهاند. (مثلا افرادی که قصد تغییر گرایش یا رشته دارند) |
راندمان بالا برای داوطلبانی که تابحال واحد درسی مربوطه را نگذراندهاند. (مثلا افرادی که قصد تغییر گرایش یا رشته دارند) |